Ongewenst gedrag

Beledigingen, bedreigingen of gewelddadig gedrag. 1 op de 5 werknemers heeft te maken met intimiderend gedrag door externen. Maar niet alleen klanten en leveranciers gedragen zich agressief of intimiderend, ook collega’s en leidinggevenden maken zich er soms schuldig aan. Het gaat dan om verbaal geweld (uitschelden), fysiek geweld (slaan of dreigen met wapens) of psychisch geweld (bedreigen of onder druk zetten). Het beschadigen van eigendommen valt ook onder agressie. Agressie is een vorm van psychosociale arbeidsbelasting (PSA), al jaren een van de belangrijkste arbeidsrisico’s.

Verbaal geweld
Fysiek geweld is gemakkelijker te herkennen dan verbaal geweld, maar uit cijfers blijkt dat het laatste vaker voorkomt. Beide leiden tot uiteenlopende gezondheidsklachten, zoals gevoelens van angst, slaapproblemen en fysieke klachten zoals maagpijn of diarree. Deze klachten kunnen er uiteindelijk toe leiden dat je werknemer zich ziek meldt.

Veiligheidsbeleid
Als werkgever of leidinggevende mag je vanzelfsprekend geen agressief gedrag vertonen. Je mag je werknemers geen angst aanjagen, ze bedreigen of onder druk zetten. Maar het is ook jouw taak om hen te beschermen tegen agressie van anderen. Dat doe je door veiligheidsbeleid op te stellen. Je kunt hiervoor de hulp inschakelen van een veiligheidskundige.

Op het Arboportaal kun je het Afsprakenboek agressie downloaden. Hiermee kun je alvast een eerste begin maken met het beleid rond agressie.

1 op de 10 werknemers heeft te maken met pestgedrag. Denk aan het negeren of buitensluiten van een collega, iemand belachelijk maken, roddelen of hem onzinnige taken laten uitvoeren. Het gaat hierbij niet om een incidenteel grapje.

Sociaal isolement
Pesterijen doen meer met een mens dan je misschien denkt. Ze tasten het zelfvertrouwen aan en het slachtoffer komt in een sociaal isolement terecht. Pesten kan leiden tot slaapproblemen en dat heeft weer gevolgen voor de productiviteit. De spanning kan zo oplopen dat de werknemer uitvalt met burn-outklachten. Een groot aantal werknemers met burn-outklachten geeft aan dat hun klachten zijn veroorzaakt door pestgedrag. Mensen met een burn-out zijn gemiddeld 290 dagen ziek. Kortom: pestgedrag kan grote gevolgen hebben voor je werknemer, maar ook voor je bedrijf.

Anti-pestbeleid
Vanuit de Arbowet ben je als werkgever verplicht beleid te vormen om pesten op het werk tegen te gaan. Het verplichte anti-pestbeleid is onderdeel van de aanpak op psychosociale arbeidsbelasting (PSA). Een eerste stap is duidelijk maken dat je pestgedrag niet tolereert. Een volgende is klachten over pestgedrag serieus nemen. Meer handvatten om pestgedrag tegen te gaan vind je in de Wegwijzer Pesten van TNO.

Als werknemers anders worden behandeld vanwege hun geslacht, huidkleur of religie, dan is er sprake van discriminatie. Mensen die discrimineren hebben niet altijd in de gaten dat hun manier van doen als kwetsend wordt ervaren. Toch kan discriminatie leiden tot gevoelens van machteloosheid, angst en onveiligheid. Werknemers die het ondergaan kunnen last krijgen van stress en slechter gaan presteren. In het ergste geval melden ze zich ziek en kunnen ze zelfs arbeidsongeschikt raken.

Maatregelen
Discriminatie op de werkvloer is verboden volgens de Arbowet. Sterker nog, in het arbeidsomstandighedenbeleid moet je uitleggen hoe je discriminatie aanpakt. In de Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) breng je de risico’s op discriminatie in kaart. In een plan van aanpak, gebaseerd op de RI&E, neem je maatregelen op om discriminatie te voorkomen. Het is de bedoeling dat je medewerkers worden voorgelicht over de risico’s en de maatregelen die je hebt getroffen.

In de Wegwijzer Discriminatie op het werk van TNO lees je hoe je discriminatie herkent, bestrijdt en voorkomt.

Seksueel getinte opmerkingen, pornografische foto’s laten zien of een arm om iemands schouder leggen: het zijn allemaal vormen van seksuele intimidatie. Wat voor de ene persoon een onschuldig grapje lijkt, kan voor de ander intimiderend zijn. Die perceptie is maatgevend. Mensen bepalen zelf waar de grens ligt en dat maakt dat seksuele intimidatie soms lastig te beoordelen is.

Slachtoffer
Vrouwen worden veel vaker seksueel geïntimideerd dan mannen. Vooral vrouwen tussen de 15 en 30 jaar hebben er aanzienlijk meer last van dan oudere vrouwen. Ook oproepkrachten en invalkrachten zijn vaker het slachtoffer van seksuele intimidatie.

Net als andere vormen van ongewenst gedrag kan seksuele intimidatie leiden tot angst, wantrouwen en schaamte. Stress, slapeloosheid en concentratiestoornissen kunnen het gevolg zijn. Als er niet tijdig wordt ingegrepen, kan seksuele intimidatie zelfs tot burn-outklachten leiden.

Herkennen en oplossen
Omdat seksuele intimidatie privacygevoelig is en gevoelens van schaamte en onbegrip oproept, is het vaak lastiger aan te pakken dan andere vormen van ongewenst gedrag. Lukt het je niet om seksuele intimidatie te voorkomen, dan is het belangrijk dit in een vroeg stadium te herkennen en op te lossen. Hoe langer de situatie voortduurt, hoe moeilijker het is om tot een goede oplossing te komen.

De Wegwijzer Seksuele intimidatie van TNO helpt je bij het voorkomen, herkennen en bestrijden van seksuele intimidatie.